Wat is een sterilisatiehaspel?

Een sterilisatiehaspel (of steriele rol) is een steriliseerbaar verpakkingsmateriaal dat speciaal is ontworpen voor de medische, laboratorium- of voedingsindustrie. Het wordt doorgaans op rol geleverd en wordt gebruikt voor het verpakken van instrumenten, verbruiksartikelen en andere artikelen. Na sterilisatie bij hoge temperatuur en hoge druk (zoals stoomsterilisatie) blijft de steriliteit behouden tot gebruik.

1. Functie van Sterilisatierollen

Materiaal: Veel voorkomende materialen zijn onder meer kraftpapier van medische kwaliteit, Tyvek® en plastic filmlaminaten.
Formaat: Geleverd op rollen die op de gewenste lengte kunnen worden gesneden en vervolgens worden verzegeld en gesteriliseerd nadat het artikel is verpakt.
Sterilisatiecompatibiliteit: Bestand tegen sterilisatie bij hoge temperatuur en hoge druk (121°C–134°C), ethyleenoxide (EO) of stralingssterilisatie.
Barrièrebescherming: Na sterilisatie blokkeert het micro-organismen en handhaaft het de steriliteit van de inhoud.
Opslaggemak: het rolformaat bespaart ruimte en kan indien nodig worden gesneden.

2. Sterilisatiehaspels versus conventionele verpakkingsmaterialen

3. Gebruiksvoorbeeld (sterilisatie van chirurgische instrumenten)

Snijden: Snijd de haspel op maat van het instrument en laat voldoende ruimte over voor het inpakken.
Inpakken: Vouw de haspel in twee lagen om te voorkomen dat scherpe randen van het instrument het materiaal doorboren.
Afdichting: Afdichten met zelfklevende tape of een heatsealer. Label de haspel met de sterilisatiedatum en inhoud.
Sterilisatie: Plaats in een autoclaaf (121°C, 20 minuten).
Opslag: Opslaan in een droge omgeving. De houdbaarheid is afhankelijk van het materiaal (Tyvek® kan bijvoorbeeld maximaal 1 jaar meegaan).

4. Vervangingsnormen voor sterilisatiehaspels

(1). Fysieke schade

Verschijnselen: scheuren, perforaties, delaminatie van de randen (vooral bij plooien).
Risico: Directe microbiële binnendringing en falen van de steriele barrière.
Testmethode: Doorschijnende inspectie (haspel tegen het licht houden, geen doorschijnende plekken).

(2). Natte verpakking of vervuiling

Verschijnselen: Watervlekken, bloedvlekken of chemische resten op de verpakking na sterilisatie.
Hantering: Vervang onmiddellijk en traceer het sterilisatieproces (zoals onvoldoende droogtijd).

(3). Afdichtingsfout

Verschijnselen: De rand van de tape/heatseal komt omhoog en verliest zijn zelfhechting (zoals na herhaaldelijk openen en sluiten).
Standaard: Vervangen als de sealbreedte kleiner is dan 6 mm of het hechtingsgebied minder dan 80% is.

(4). Materiële veroudering

Verschijnselen: Kraftpapierrollen worden broos en poederachtig. Tyvek®-haspels worden geel en hun flexibiliteit neemt af.
Versnelde verouderingsomstandigheden: blootstelling aan hoge temperaturen (>40°C) of ultraviolet.

(5) Overschrijding van de limiet voor sterilisatietijden

Bovengrens: herhaalde sterilisatie van hetzelfde rolmateriaal ≤ 3 keer (crêpepapier) of ≤ 5 keer (Tyvek®).